แผนไม่จำเป็นเสมอไป
มีหนังสือเดินทางไม่มีแผน แต่พร้อมจะไป
1986
เมื่อช่วงสิ้นสุดปีที่สองของการเรียนคณะเกษตรศาสตร์ของผมมาถึง และผมก็คิดว่าผมจะทำอะไรหลังจบการศึกษา ผมเริ่มมองหางานทำ อาจจะเป็นงานที่ทำให้มีโอกาสได้เดินทางด้วย ผมเรียนจบวุฒิบัตรสาขาสื่อสารมวลชนมาสองปีก่อนหน้านี้ ผมสามารถหางานทำในสายงานนี้ เช่น เป็นผู้สื่อข่าว ผมสามารถค่อยๆไต่เต้าทำงานไปเรื่อยๆและหวังว่าวันหนึ่งจะกลายเป็นนักข่าวที่รีวิวข่าวการเมืองที่สำคัญๆได้ หรืออีกใจหนึ่งก็ทำงานทางด้านผู้สี่อข่าวสายเกษตร แต่มันก็ดูไม่น่าสนใจพอกัน ผมอยากเดินทางและเขียน ก่อนที่จะตั้งตัวทำอะไรที่มีสาระและแก่นสารกับชีวิตมากกว่านี้ เช่นงานที่จริงจัง ซื้อรถสักคัน มีบ้านสักหลัง และในที่สุด อาจจะมีกระท่อมใกล้ทะเลสาบในตอนเหนือของออนตาริโอ
สามสิบปีผ่านไป ผมสามารถก่อร้างสร้างตัวได้ทุกสิ่งตามฝัน ถึงจะไม่เป๊ะซะทีเดียว แต่ก็ใกล้เคียงกับที่ฝันตอนสมัยอายุ 22 ล่ะน่า จากกระท่อมใกล้ทะเลสาบกลายเป็นกระท่อมหลังเล็กๆในหุบเขาทางตอนเหนือของประเทศไทย รถยนต์กลายเป็นรถกะบะมาตลอด แม้แต่บ้านก็กลายเป็นคอนโดในท้ายที่สุด มาดูซิว่าอีกสามสิบปีข้างหน้าจะมีอะไรเกิดขึ้นอีกบ้าง แน่นอนผมยังอยากมีกระท่อมในประเทศไหนสักแห่งที่สภาพอากาศเย็นกว่านี้ และที่สามารถไปตั้งแคมป์ พายเรือคานู และล่องเรือในฤดูร้อนเป็นอีกหนึ่งทางเลือกได้
จัตุรัสแดงมอสโคว์
เมื่อโอกาสมาเยือน…
แล้วก็มาถึงการเรียนปีสุดท้ายของผม และผมก็ต้องเริ่มวางแผนต่างๆ ระหว่างเดินไปพบอาจารย์ที่ปรึกษาด้านอาชีพ ผมสังเกตดูบนบอร์ดของมหาลัยมีตำแหน่งงานในต่างประเทศหลายตำแหน่งเปิดรับผู้ที่สนใจอยู่ เป็นงานอาสาสมัครขององค์กรชื่อ CUSO ซึ่งก็คือ องค์กรนักเรียนแคนาดาในต่างประเทศ สิ่งที่สะดุดตาผมที่สุดคือชื่อที่อ่านออกเสียงแปลกๆเฉพาะตัวของสถานที่เหล่านั้น กาน่า เบอนิน ฮอนดูรัส ไทย มาลิ วานัวตู ปาปัวนิวกินี ฟูจิ และอื่นๆอีกมาก มันเหมือนกับการเดินเข้าไปในสนามบินแล้วแหงนหน้ามองแผงกระดานดำผืนใหญ่ที่เต็มไปด้วยชื่อต่างๆที่สลับสับเปลี่ยนตลอดไม่ต่างกับป้ายรายชื่อที่สะกดชื่อแปลกๆของดินแดนอันไกลโพ้น นี่อาจจะเป็นอะไรที่ผมน่าจะเช็คดูเสียหน่อย เพราะในที่สุดแล้วตอนที่ผมอายุสิบหกผมก็เคยอยากไปรัสเซียกับเพื่อนๆ ไปเปิดหูเปิดตาดูว่าลัทธิคอมมิวนิสต์ที่เขาพูดถึงกันมันเป็นอย่างไร แล้วมันแย่จริงอย่างที่เขาว่ากันหรือไม่ (นั่นในปี 1979) พวกเราไม่เคยได้ไปในปีนั้น อะไรจะทำให้เด็กอายุแค่สิบหกมีเงินมากพอที่จะเดินทางท่องเที่ยวแบบนั้นได้ถึงสามอาทิตย์ (แต่ผมก็ทำสำเร็จในที่สุด ผมได้ไปมอสโคว์ในช่วงต้นปี 1990 และมันก็ช่างเปิดโลกทัศน์ของผมอย่างยิ่ง)
โขดหินอุลูรู หรือเรียกอีกอย่างได้ว่า”หินแอร์ส” ประเทศออสเตรเลีย
ในปี 1986 ผมเริ่มมองหาช่องทางเพื่อเดินทางไปต่างประเทศเมื่อเรียนจบ และล่าสุดที่ผมสนใจก็คือออสเตรเลีย ถึงแม้ว่ามันจะอยู่อีกฝากหนึ่งของโลกเลยทีเดียว แต่การจะเดินทางไปท่องเที่ยวที่โน่นก็แพงมาก ถึงแม้ผมจะสามารถท่องเที่ยวและทำงานเก็บเงินสักระยะที่โน่นก่อนจะตระเวนเที่ยวในประเทศ แต่ที่นี่ ณ ตรงหน้าผมบนบอร์ดที่ผมอ่าน มันเป็นโอกาสที่จะได้เดินทางไปพร้อมๆกับการเรียนรู้ และบางทีได้ทำอะไรบางอย่างที่ก่อประโยชน์ต่อผู้อื่น
| คนหนุ่มสาวในช่วงอายุระหว่าง 18 ถึง 20 ควรใช้ชีวิตอย่างน้อยหนึ่งปีในต่างประเทศที่ใช้ภาษาแม่ต่างจากพวกเขา และมีวัฒนธรรมที่แตกต่างโดยสิ้นเชิง |
สูดลมหายใจเข้าให้ลึก…
เครือข่ายการทำงานอาสาสมัครของ CUSO ประเทศชื่อแปลกหูเหล่านั้นน่าสนใจยิ่งนัก แล้วมันก็ไม่ได้ทำให้ผมลำบากใจแม้แต่น้อยที่จะต้องใช้เวลาอย่างน้อยสองปีในประเทศแปลกๆที่ใช้ภาษาที่ไม่คุ้นหู ไหนจะยังวัฒนธรรมแปลกๆพวกนั้นอีก แต่ก็นั่นแหละที่เรียกว่าการใช้ชีวิต เรียนรู้ เห็น เปิดโลกทัศน์ อดที่จะเปรียบเทียบกับการมองย้อนกลับไปตอนที่ผมย้ายมาแคนาดาเมื่อสิบกว่าปีก่อนไม่ได้ ตอนนั้นก็เช่นกัน เรียนภาษาใหม่ ปรับตัวเข้ากับวัฒนธรรมใหม่ เริ่มชินกับสภาพอากาศที่ถึงแม้ตอนแรกผมคิดว่ามันเหมาะกับเฉพาะมนุษย์ต่างดาวบนดาวเยือกแข็ง และการเปิดโลกทัศน์ให้กว้างขึ้นนั้น ผมยังยืนยันว่าคนหนุ่มสาวในช่วงอายุระหว่าง 18 ถึง 20 ควรใช้ชีวิตอย่างน้อยหกเดือนถึงหนึ่งปีในต่างประเทศที่ใช้ภาษาแม่ต่างจากพวกเขา และมีวัฒนธรรมที่แตกต่างโดยสิ้นเชิง ถ้า 5% ของเงินทั้งหมดที่ต้องจ่ายไปกับค่าทำนุบำรุงรักษาความสงบแห่งชาติและกองทัพถูกนำมาสนับสนุนโครงการประเภทนี้ พวกเราคงได้อยู่กันอย่างผาสุกกว่าที่เป็นอยู่ และบนโลกที่รู้จักให้ความนับถือซึ่งกันและกัน เข้าอกเข้าใจกัน พวกเราคงไม่จำเป็นที่จะต้องทุ่มทุ่นอย่างมหาศาลเกินกว่าที่จะประมาณได้ไปในการลงทุนผลิตเครื่องมือและอุปกรณ์ต่างๆเพียงเพื่อใช้ฆ่าแกงกัน
| ถ้า 5% ของเงินทั้งหมดที่จ่ายไปกับค่าทำนุบำรุงรักษาความสงบแห่งชาติและกองทัพถูกนำมาสนับสนุนโครงการประเภทนี้ พวกเราคงได้อยู่กันอย่างผาสุกกว่าที่เป็นอยู่ และบนโลกที่รู้จักให้ความนับถือซึ่งกันและกัน เข้าอกเข้าใจกัน พวกเราคงไม่จำเป็นที่จะต้องทุ่มทุ่นผลิตอุปกรณ์ต่างๆเพียงเพื่อใช้ฆ่าแกงกัน |
ละทิ้งความคิดติดกรอบ…
ผมอ่านรายละเอียดในแผ่นพับนั้น จดเบอร์โทร แล้วก็เดินผ่านออฟฟิศอาจารย์ที่ปรึกษาไปอย่างไม่สนใจ มุ่งหน้าไปห้องสมุดแทนเพื่อจะพิมพ์จดหมายสมัครงานถึง CUSO กรอกใบสมัครและอ่านรายละเอียดเอกสารจำเป็นที่ต้องใช้ ในใบสมัครไม่มีตัวเลือกตำแหน่งและประเทศที่ต้องการแบบระบุเจาะจง สิ่งเดียวที่ให้เลือกได้คือภูมิภาคหรือทวีป ตรวจเช็คภูมิศาสตร์จนปวดตากันเลยทีเดียว ในเมื่อทวีปเอเซียมันครอบคลุมตั้งแต่ตุรกีจนถึงญี่ปุ่น และผมอยากที่จะได้ทำงานในที่ไหนสักแห่งในทวีปนั้น ผมส่งใบสมัครแล้วก็รอคอยอย่างใจจดใจจ่อ
ลองอะไรใหม่ ๆ เดินทางโดยไม่มีแผน
และจงเชื่อมั่นในพลังแห่งตน
อย่างน่าแปลกใจ ผมได้รับคำตอบเร็วมาก ใบสมัครผมได้รับการอนุมัติ และอยู่ในขั้นตอนการหาตำแหน่งที่เหมาะสมกับคุณสมบัติของผมอยู่ ความตื่นเต้นเริ่มพุ่ง และปีการศึกษาก็ใกล้จะสิ้นสุดลง ผมตื่นเต้นมากๆกับโอกาสที่จะได้เริ่มต้นผจญภัยครั้งใหม่ และในเดือนเมษายนผมก็ได้รับการยืนยันตำแหน่งงาน ผมรีบไปที่ห้องสมุดเพื่อค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับวัฒนธรรมและภาษาของจุดหมายปลายทางที่ผมกำลังจะได้เดินทางไป ซึ่งมันจะกลายเป็นบ้านหลังใหม่ของผม ในเดือนพฤษภาคมความตื่นเต้นก็ถูกทำลายลงเพราะตำแหน่งแรกนั้นถูกยกเลิก ส่วนอีกตำแหน่งก็ยังไม่รับประกันว่าจะได้ และเมื่อตำแหน่งที่สองถูกยกเลิกอีกเช่นกัน การค้นคว้าก็เริ่มกลายเป็นกิจวัตรเสียมากกว่า แล้วแต่ว่าตอนนั้นอยากจะค้นหาข้อมูลอะไร จะว่าไปมันก็ไม่ใช่สิ่งเลวร้ายเสียทีเดียว เพราะมันทำให้ผมเลิกตีกรอบเกี่ยวกับสถานที่ที่ผมอาจได้ไป แต่เปิดใจกับมุมมองใหม่ว่า ไม่มีอะไรที่เราจะสามารถเตรียมตัวกับการเปลี่ยนแปลงในชีวิตไปได้เสียทั้งหมดหรอก
