การสร้างบทนำรายการทีวีที่น่าสนใจ …
เมื่อใดก็ตามที่คุณตกอยู่ในสถานการณ์ที่คุณต้องผลิตรายการทีวีที่ต้องให้ผู้ดำเนินรายการมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งของที่นำมากล่าวถึงในตอนนั้นๆ หรือช่วงใดช่วงหนึ่ง ความคิดสร้างสรรค์ก็เริ่มทำงานอยู่ในหัว เพื่อกลั่นมันออกมาเป็นรูปธรรม บางครั้งมันก็ได้ผล แต่หลายครั้ง… เอาเป็นว่าเราเคยผ่านช่วงพลาดๆ ซึ่งหมายความว่าก็แค่ยืนหน้าเซ็งท่องไปตามบทในสตูดิโออยู่หน้าฉากที่่น่าเบื่อสองสามสัปดาห์หลังกลับมาจากทริปการถ่ายทำ สำหรับตุรกี เราไม่จำเป็นต้องทำเช่นนั้น เพราะเราสำรองไว้หลายบทที่จะให้พิธีกรทำอะไรสนุกๆกับสิ่งของที่เตรียมไว้ แน่นอนการอาบน้ำแบบตุรกีเป็นตอนที่ได้รับความสนใจมากจากผู้ชม เราจึงต้องทำตอนต่อไปให้ตื่นเต้นและเร้าใจยิ่งขึ้น
เราจะถ่ายทำเรื่องพรมตุรกี ขั้นตอนการทอ ย้อมไหม และการผูกปมสร้างลวดลายของพรม สำหรับใครที่ไม่เคยสังเกตพรมอย่างใกล้ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผืนที่มาจากเปอร์เซียหรือตุรกี เตรียมประทับใจได้เลยกับสิ่งที่ผมกำลังจะบอกคุณ แล้วคุณจะทึ่งและตระหนักในคุณค่าของราคาที่คุณจ่ายไป (และผมไม่ได้หมายถึงพวกที่ผลิตจากโรงงาน) มีการผูกปมหลายแบบในการทำพรม และดีไซน์ก็หลากหลาย แต่ที่เหมือนกันอย่างคือความซับซ้อนของลวดลาย แม้ว่าเราใช้คำว่า “พรมตุรกี” ชื่อนั้นค่อนไปทางผิด เพราะพรมเหล่านั้นจริงๆ แล้วมีแหล่งที่มาจากแหล่งคาบสมุทรเอเชียตะวันตก (Asia Minor) หรือพรมแดนที่เคยเป็นอาณาจักรอ็อตโตแมน (the Ottoman Empire) และพื้นที่โดยรอบ ลวดลายของพรมได้อิทธิพลมาจากหลายภูมิภาคและหลายชนเผ่าพื้นเมือง เติร์ก อาเมนิก คอเคเชียน เคอดิก (Turkic, Armenic, Caucasian, Kurdic) และอื่นๆ ด้วยร่องรอยดีไซน์แบบไบแซนทีน (Byzantine) และอิทธิพลจากศิลปะอิสลามในเวลาต่อมา สิ่งหนึ่งที่เหมือนกันคือความจริงที่ว่าการทำพรมแต่ละผืนผ่านความเจ็บปวดทรมานของเวลาหลายชั่วโมงในการใช้ทักษะการสอดนิ้วผูกปมทำเป็นลวดลายต่างๆ ทีละปมๆ อย่างช้าๆ และใช้สมาธิอย่างตั้งใจ และด้วยการสร้างลายปมแบบแนวตั้งที่เป็นเทคนิคการสร้างลายเฉพาะตัวหลังจากทำปมแต่ละแถวเสร็จเพื่อเป็นการยึดและเพิ่มความแข็งแรงของโครงสร้าง ด้วยวิธีแบบดั้งเดิม ขนสัตว์ ไหม หรือฝ้ายที่นำมาทำพรมจะถูกนำไปย้อมด้วยสีจากธรรมชาติ ผมจะไม่ลงลึกถึงรายละเอียดมากกว่าจะบอกว่า เมื่อคุณมองพรมทอด้วยมือ ทุกปมเหล่านั้นสร้างลวดลายด้วยมือ บรรจงผูกอย่างช้าๆ ทีละปม เมื่อคุณนึกถึงขั้นตอนกว่าจะได้พรมแต่ละผืน อย่างไม่ต้องเดา คุณจะชื่นชมความวิจิตรบรรจง และคุณค่าของมันยิ่งขึ้น
สำหรับเรื่องราวเกี่ยวกับพรมตุรกี
แล้วพวกเราก็มายืนอยู่ที่นี่ ที่แรกในแกรนด์พลาซ่าของอิสตัลบูล ถ่ายทำตลาดและสินค้า รวมถึงเครื่องสูบยาฮูกา (hookahs) และอื่นๆ ที่เราเจอ และแน่นอน แผงขายสารพัดพรม จากที่นี่เราเริ่มถ่ายทำที่ร้านใหญ่ซึ่งเรามีโอกาสได้ศึกษาทุกขั้นตอนการผลิตตั้งแต่การย้อมจนถึงผลิตเสร็จสมบูรณ์ และนั่่นก็นำมาสู่ความคิดที่จะเข้าช่วงแนะนำตอนต่อไปของรายการที่พวกเราพยายามหาอะไรที่เหมาะเจาะ พวกเรานึกถึงพรมวิเศษ อะลาดินและเรื่องราวของคืนอาหรับและอะไรต่อมิอะไรมากกว่านั้น และหลังจากที่เห็นความแตกต่างของขนาดตัวพิธีกรและหนุ่มๆ ที่ทำงานอยู่ในร้านนั้น และพรมขนาดยักษ์ผืนหนึ่ง ประกายไอเดียก็ผุดขึ้นในแววตาของโปรดิวเซอร์ของเรา พิธีกรถูกสั่งให้นอนลงและก่อนที่เขาจะขยับตัว พรมก็ถูกม้วนโดยมีเขาติดแหงกอยู่ข้างใน ยื่นไมโครโฟนให้ มีเสียงบ่นมุบมิบว่าจะต้องเอาคืน แต่พวกเราไม่ได้สนใจ ชายฉกรรจ์ร่างใหญ่ทั้งห้าคุกเข่านั่ง ยกพรมขึ้นและเตรียมพร้อม กล้องเริ่มเดินและนับถอยหลัง และแล้ว – แอคชั่น! พรมถูกคลี่ตวัดมาทางกล้องโดยที่ชายแต่ละคนถือปลายแต่ละด้าน พิธีกรกลิ้งหลุนๆ อย่างองอาจมั่นใจ ม้วนครึ่งตัวลงยืนต่อหน้ากล้องในเสี้ยววินาที สมบูรณ์ยอดเยี่ยมในการเปิดตัว
เดินผ่านตลาดและได้กลิ่นอาหารหอมๆ ท้องร้องตั้งแต่อยู่ที่ร้านขายพรม เรานั่งรถข้ามเมืองไปยังอีกหนึ่งจุดหมายที่มีเอกลักษณ์เฉพาะในตารางการเดินทาง ที่นี่จะเป็นมื้อค่ำคืนสุดท้ายในอิสตัลบูล และบางอย่างที่พิเศษก็ถูกจัดเตรียมขึ้น พวกเราเตียมที่จะดื่มด่ำกับอาหารตุรกีอย่างแท้จริง เสิร์ฟพร้อมเครื่องดื่มแอลกอฺหอลล์กลิ่นโป๊ยกั๊ก กาแฟแบบตุรกี และไฮไลท์หลัก ตลอดมื้ออาหารผมถกแบบไร้เสียงกับโปรดิวเซอร์ว่าเราจะต้องทำอะไรบางอย่างเพื่อแนะนำเข้าช่วงสุดพิเศษนี้ เราหันไปหาไกด์ และบอกแผนของเรา เขาหายไป และพวกเราก็รับประทานมื้อค่ำต่อ
และนักเต้นที่งดงามในอิสตันบูล
ถึงแม้จะเรียกว่าระบำหน้าท้อง แต่ความจริงมีหลายความแตกต่างของระบำชนิดนี้ จากท่าคล้ายร่ายมนต์กล่อมให้หลับและโยกย้ายอย่างเนิบนาบแบบอียิปต์ ไปจนถึงท่วงท่าที่ดุดัน หนักหน่วงที่เราเห็นในตุรกี ไม่มีท่าเจาะจงที่คุุ้นชินในแต่ละชาติ และที่เรียกกันว่าระบำหน้าท้องในอเมริกา ก็ไม่มีความคล้ายคลึงกับที่ในอียิปต์หรือตุรกี หรือในพื้นที่อื่นในตะวันออกกลาง ผมไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญการเต้นรำ แต่ดูเหมือนท่วงท่าในรูปแบบตุรกีนั้นให้พลังกระฉับกระเฉงกว่าประเทศอื่น ทั้งนี้นักระบำชาวตุรกียังมีความเชี่ยวชาญในการใช้ฉาบนิ้ว (zils) ในการร่ายรำ
ไกด์เราเดินกลับมา ยิ้มกว้างพร้อมขยิบตา แล้วพวกเราก็รู้ดีว่าจะได้เห็นการร่ายรำที่ฝันถึง พิธีกรของพวกเราเหลือบมองแว่บหนึ่งพร้อมฉายเงาผวาบนสีหน้าของเขา แล้วก็แสร้งทำเป็นเฉยชาไม่สนใจ
นักระบำปรากฏตัว เดินไปยังห้องและขึ้นไปบนเวทีร่ายรำท่าปฐมบท ในขณะที่เสียงปรบมือเชียร์ดังกระหน่ำไปทั่วห้อง เธอเอื้อมมือดึงแขนพิธีกรของเรา และแทบจะกระชากแขนเขาหลุดจากหัวไหล่ลากขึ้นเวที ผมว่า ณ ตอนนี้เขาคงเหี่ยวซีด แต่ก็อีกนั่นแหละนักแสดงตัวพ่อย่อมไม่สะทกสะท้านต่อสิ่งใด กล้องเตรียม และในไม่ช้านักระบำก็สอนศิลปะการร่ายรำระบำหน้าท้องแก่พิธีกรของเรา แน่นอนในเมื่อเรียกว่าระบำหน้าท้อง ก็ย่อมต้องเห็นหน้าท้องและสะดือ และพิธีกรของเราถูกถลกเสื้อโชว์พุง และหลังจากหลักสูตรติวเข้มเพียงไม่กี่นาทีเขาก็สามารถโชว์ท่วงท่าได้อย่างแพรวพราว เสียงเป่าปากโห่ร้องหัวเราะอย่างขบขันและน้อมรับ สองคนบนเวทียักย้ายส่ายสะโพกสักพักก่อนจะลงบันไดมาทางด้านหลังเวทีก่อนลับตาไปหลังม่านที่กล้องถูกเตรียมไว้สำหรับถ่ายทำช่วงนำและสัมภาษณ์นักแสดง อย่างไม่พลาดจังหวะ คนทั้งสองเดินเข้ากล้อง พิธีกรพูดตามบท ตามด้วยการส่ายอีกนิดจากนักระบำก่อนเข้าสู่บทสัมภาษณ์
ตุรกีคือประสบการณ์สุดประทับใจ อาหาร การแสดง ปิดฉากการเดินทางอย่างสมบูรณ์ เช้าวันถัดมาเราขึ้นเครื่องเพื่อกลับกรุงเทพฯ แต่ในขณะเดียวกัน เราได้กลับไปที่ห้องอาหาร และอิ่มอร่อยกับอาหารรสเลิศอีกรอบ บทสนทนาที่สนุกราบรื่นกับเพื่อนใหม่ที่นั่น และรื่นรมย์กับการแสดงที่เตรียมให้ชม